Sinds enkele maanden neem ik deel aan een werkgroep die rondom het thema ‘Laat mantelzorg werken’ een congres organiseert. Neemt u van mij aan dat er veel meer mantelzorgers in uw omgeving zijn dan u denkt. Mantelzorg kan allerlei vormen van zorg en hulp omvatten. Naast verzorging en verpleging gaat het ook om begeleiding, huishoudelijke hulp of gewoon praktische steun. Veel van die zorg wordt geboden door werkenden, een groeiende groep mensen die dus naast hun werk en eigen huishouden een vorm van ondersteuning aan een hulpbehoevende bieden.
Een voorbeeld uit de praktijk is mijn buurvrouw. Zij had een ernstig zieke tante, een dame op leeftijd zonder kinderen en een echtgenoot die niet voor haar kon zorgen. Ik zal u de discussies besparen die er ontstonden in de ambtelijke molens. De conclusie, mijn buurvrouw werd samen met haar zussen spontaan mantelzorger. Wekenlang reden zij dagelijks 50 kilometer om hun zieke tante bij te staan. Dag en nacht!
Dat werkende mantelzorgers, die langdurig zorg bieden, het zwaar hebben uit zich onder meer in een hoger verzuimpercentage. Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau komt naar voren dat vooral werkende vrouwen van 45 jaar en ouder mantelzorg verlenen en medewerkers die minder dan 28 uur per week werken. Wat ook opviel in dat onderzoek was dat mantelzorgers niet minder gingen werken, maar dat zij met name hun vrije tijd inleverde om tijd aan zorg te besteden. En door niet te ontspannen nam de kans op overbelasting toe. Herkent u dit?
In de praktijk blijkt dat een mantelzorger op het werk vaak niet bekend maakt dat hij mantelzorger is. De reden waarom is niet eenduidig. Mijn vragen aan u:
- Staat het thema ‘mantelzorg’ op de agenda bij uw werkoverleg?
- Wat staat er in uw cao over mantelzorg?
- Wordt het thema besproken tijdens de functioneringsgesprekken?
- Weet u hoeveel werkende mantelzorgers er zijn in uw organisatie?
- Hoe creatief gaat u om met de vraag van een werknemer die mantelzorg moet/wil verlenen?
- Als u heel eerlijk antwoord geeft, hoeveel van de vragen heeft u dan kunnen beantwoorden?
Het mooie van de werkgroep is dat mij inmiddels duidelijk is geworden dat mantelzorg iets is dat je overkomt en tegelijkertijd iets is waar je voor kiest. Als ik op het nieuws de berichten over een mogelijk faillissement van de grootste thuiszorg organisatie volg, gaan bij mij alle alarmbellen rinkelen. Wat betekent dit voor onze medewerkers en daarmee voor de organisaties?